Ben kararımı daha önce de açıkladım. Eğer sütle yoğurdu mukayese edecek, daha doğrusu birini tercih edecek olursam oyumu yoğurttan yana kullanırım. Nedenine gelince: Sütün yetişkinler için faydalı bir besin olup olmadığı uzun zamandır tartışılan bir konu. Hatta aleyhindeki yayınların giderek arttığını söylemek bile mümkün.
Bunun birinci nedeni muhtemelen sütte bulunan laktoza karşı hassa olmamızla ilişkili. Biz de ve Asya kökenli diğer toplumlar da laktoz intoleransına daha sık rastlanıyor. Eğer bir kişi sütte bulunan laktoz isimli maddeyi parçalayan enzimlere yeteri kadar sahip değilse –bu enzime laktoz adı veriliyor- laktoz eksikliğiyle orantılı olarak süt içmeyi takiben karın ağrısı, gaz, şişkinlik, hatta bazen bulantı kusma, dahası ishale kadar gidebilen reaksiyonlar ortaya çıkıyor. Eğer süt bol miktarda ve birden bire içilmişse ortaya çıkan tepkiler daha da şiddetli oluyor. Okul sütü kampanyası sürecinde çoğu okulda bazı çocuklarımızın yaşadıkları problem de laktoz intoleransı, yani çocuklarımızdaki genetik laktoz enzimi eksikliğiyle ilişkili bir durumdur. Yani öyle abartıldığı gibi zehirlenmeler, bozuk süt içmeler, mikroplu süt dağıtmalar gibi konular şehir efsanelerinden ibarettir. Eğer laktoz enziminiz azsa süt içmenizi takiben karnınız ağrıyabilir, gaz, şişkinlik gibi rahatsızlıklar oluşabilir. Daha önce de yazdığım gibi sorun daha çok bizi ve diğer Asyalı toplumları ilgilendiriyor. Buna karşılık Avrupalıların, özellikle Kuzey Avrupalıların böyle bir sorunu yok. Onlarda bol miktarda laktoz enzimi var ve sütü rahat rahat sindirebiliyorlar, gaz, şişkinlik, ağrı sorunu yaşamıyorlar.
Süt konusundaki olumsuz görüşler yalnızca laktoz intoleransı ile de sınırlı değil. Sütteki kazein maddesinin de –bir proteindir- alerjik etkileri olabileceği biliniyor. Sütteki proteinin büyük bir kısmı kazeinden kaynaklandığı için kazein alerjisi olan çocuklarda süt içmeyi takiben mide-bağırsak, solunum sistemi sorunları, cilt döküntüleri ortaya çıkabiliyor. Bu özellikle inek sütü içilmesini takiben daha sık görülen bir sorun. Orta yaş ve sonrasında da kazeinin sağlık sorunlarına yol açabileceğini düşünen geleneksel tıp uzmanları var.
Bana göre sürekli, düzenli süt içmenin yaratabileceği sorunların en önemlisi oluşturabileceği kemik problemleridir. Bu cümlenin sizi şaşırtacağını tahmin edebiliyorum ama elimizdeki verilere bakılırsa böyle bir ihtimal oldukça yüksektir. Bunun anlamı şu: Süt içerdiği yüksek kalsiyum nedeniyle kemiklerin kalsiyum yapısını destekleyeceği yerde proteinden yoğun yapısı nedeniyle vücudun asidik yapısını güçlendirerek tam tersine kemiklerden kalsiyum çekmekte ve idrarla kalsiyum kaybını arttırmaktadır. Bu gözleme uyan pek çok kanıt var. Mesela hemen hemen hiç süt içmeyen fakir toplumlarda ya da çok az tüketen gelişme dönemindeki ülkelerde her yıl neredeyse 100 litrenin üzerinde süt tüketen ülkelerin kadınlarına oranla kemik erimesi problemine daha seyrek rastlanıyor. Örneğin sütten fakir beslenen Meksikalı kadınlar osteoporozla hiç tanışmazken, her yıl litrelerce süt tüketen Amerikalı hanımlar osteoporozdan kıvranıyorlar. Kısacası süt muhtemelen kemiğe kalsiyum yüklemek yerine kemikten kalsiyum çalan bir hırsız işlevi görebiliyor. Sadece bu neden bile özellikle yetişkinlik çağındaki kadınların süt yerine yoğurt tüketmelerinin doğru olacağını anlatabilir. Ayrıca tam yağlı süt yoğun doymuş yağ içeriği nedeniyle hem fazla kalori yüklemekte, hem de kolesterol seviyesini arttırabilmektedir. Oysa yağı azaltılmış ve kaymağı alınmış yoğurt için kilo verdiren ve kolesterolü azaltan bir besindir bile diyebiliriz.
Diğer taraftan mayalı bir besin olan yoğurt probiyotik bakterilerden son derece zenginken sütün bu yönden de fakir olması onun besin değerini yoğurda oranla azaltmaktadır. Birkaç nokta daha… Sütte bulunan kazeinin kanser gelişimini hızlandırabileceğini gösteren hayvan deneyleri var. Sütün kadınlarda yumurtalık kanserini, erkeklerde ise prostat kanserini arttırabileceğini gösteren yayınlar da yapılmış.
Özetle özellikle yetişkinlerin ve yaşlıların, hatta ergenlik çağındaki çocukların ve gençlerin süt yerine yoğurdu tercih etmeleri daha doğru gibi görünüyor.
Kaynak: http://www.drosmanmuftuoglu.com/index.php/beslenme/diyet/suet-mue-yo-urt-mu/
