Sonbahar ve kış, enfeksiyon mevsimidir. Hastalıklar başladığı zaman bu aylarda salgına yakalanabilirsiniz. Sinüzit, farenjit, larenjit, nezle ve soğuk algınlığı gibi üst solunum yolları enfeksiyonlarında sıkça görülen hastalıklardır. Buna bağlı gelişen öksürük ise özellikle geceleri kabusunuz olabilir. Öksürük, geceleri uykunuzu böler, gündüzleri ise topluluk içinde sizi zor durumda bırakabilir. Peki öksürük üst solunum yolu enfeksiyonu nedeniyle gelmişse, dindirmek için ne yapılabilir? Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Ceyda Erel Kırışoğlu Demir, öksürüğe iyi gelen besinleri ve yöntemleri anlattı.
Yudum yudum su için
Üst solunum yolu enfeksiyonları nedeniyle oluşan burun akıntısı, boğazı tahriş ederek öksürüğe neden olabiliyor. Su, bu akıntıyı incelterek boğazın tahriş olmasını önleyebiliyor veya hafifletebiliyor. Bol su içmek ayrıca boğazın daha nemli kalmasına yardımcı olarak öksürüğün hafiflemesini sağlıyor. Bunların yanı sıra üst solunum yolu enfeksiyonu nedeniyle artmış olan vücudun sıvı ihtiyacının karşılanmasına da yardımcı oluyor. Günde en az 2 litre su içmeyi ihmal etmeyin. Vücudun, her damla suyu sizin lehinize kullanabilmesi için de suyu mutlaka yavaş yavaş ve yudum yudum içmeniz gerekiyor. Çünkü kafanıza dikerek ayakta içtiğiniz su midenize girmeyeceği için doğrudan böbreklere gidiyor ve 15-20 dakika sonra vücuttan idrarla atılıyor.
Bitki çayına bal katın
Ihlamur, kuşburnu, adaçayı, zencefil, nane limon gibi çaylar veya içecekler de yine öksürüğün hafiflemesine katkıda bulunuyor. Ayrıca çaya bal katarak içmek de öksürüğe iyi geliyor. Balın; vücuda giren mikroplarla savaşma gücünü artırmak, hücrelerin yaşlanmasını geciktirmek, bağışıklık sistemini güçlendirmek ve iltihap gidermek gibi olumlu etkileri var. Ayrıca su tutucu özelliğiyle boğaz kuruluğunu alarak boğazı yumuşatıyor ve öksürüğün süresinin kısalmasında da etkili.
Öksürük nasıl geçer demeden
Vitaminleri taze sebze ve meyveden alın
Bağışıklık sisteminizin güçlü olması için her gıdadan dengeli olarak almanız gerekiyor. Mümkün olduğunca boyalı, katkı maddeli, işlem görmüş, paketli gıdaların tüketiminden kaçının. Bunlar özellikle alerjik yapısı olan kişilerde astım, kurdeşen ve bağırsak fonksiyonlarında bozukluğa neden olabiliyor. Vitaminler arasında bağışıklığı arttırdığı bilinen D vitamini de önemli. Bağışıklık sisteminizin güçlü olması için D vitaminini gıda veya ilaç takviyesi olarak alın. C vitamini tüketimiyle ilgili ise çelişkili veriler mevcut. Ancak suda eriyen bir vitamin olduğu için fazlası idrarla atılıyor. Öksürük üst solunum enfeksiyonuna bağlı gelişmişse, greyfurt, mandalina, portakal ve limon gibi turunçgillerin yanı sıra kara lahana, ahududu, domates, ıspanak, taze fasulye, bezelye ve soğan gibi C vitamininden zengin sebze ve meyveleri ölçülü tüketin. Bunlar antioksidan etkisiyle hastalığın vücuttan atılma sürecini hızlandırıyor. Son yıllarda çinkonun da bağışıklık üzerine etkili olduğu biliniyor. Probiyotik tüketimi de öksürüğün arttığı durumlarda öneriliyor. Probiyotik kaynağı olarak kefir ve evde mayalanan yoğurdu tercih edin.
Akşam yemeği için gecikmeyin
Reflü sorununuz da varsa akşam 19.00’dan sonra yemek yemeyin. Çay, kahve, gazlı içecekler ve çikolata gibi reflünün şiddetlenmesine yol açan besin ve içeceklerden mümkün olduğunca kaçının. Uyurken yastığınızın başını yükseltmeyi de unutmayın.
Zencefil ve zerdeçalla tanışın
Zerdeçal sadece mutfakta değil, eczanelerde de yerini aldı. Zerdeçal vücutta gerek iltihap gelişimini gerekse kötü huylu hücrelerin savaşını baskılıyor. Zencefil de virüs ve bakterilerle savaşan bir diğer gıda takviyesini oluşturuyor. Bunları taze olarak yemeklere karıştırabileceğiniz gibi, çaylarını da içilebilirsiniz. Ancak günde en fazla iki üç bardak içmeniz tavsiye ediliyor.
Süt ürünleriyle aranıza mesafe koyun
Erişkinlerde aşırı inek sütü ve peyniri tüketmenin mukus yapımını artırdığı, mukusu koyulaştırdığı biliniyor. Bu nedenle öksürüğe balgam eşlik ettiğinde veya sürekli geniz akıntısı olduğunda süt ürünlerini azaltmanızda fayda var.
Nem düzeyini iyi ayarlayın
Evdeki kuru hava solunum yollarını kurutarak öksürüğü artırabilen önemli bir faktör. Evin nem seviyesini ideal duruma getirmek için nem giderici cihazlar ya da klima kullanın. Evdeki nem düzeyinin yüzde 30-50 arasında olmasına dikkat edin. Ancak nemlendirici cihazları uzun süre kullanmaktan kaçının. Ayrıca odanızı her gün havalandırmayı da ihmal etmeyin.
Sigarayı bırakın
Sigara dumanı da üst ve alt solunum yolunu tahriş eden etkenlerden biri. Ayrıca solunum yolunu koruyan mekanizmalarda da hasar oluşturuyor. Kullanıyorsanız bu zararlı alışkanlığınızı bir an önce bırakın.
Parfüm hoş kokar ama…
Parfüm, ev temizlik ürünleri (çamaşır suyu gibi) boğazı tahriş ederek, öksürüğe neden olabiliyor. Hemen hemen her bünyeyi etkilediğini söylemek mümkün olmasa da alerjik bünyelerde ödem, bronkospazm geliştirme riskinin çok yüksek olmasından dolayı, yaşamsal önem taşıyan reaksiyonlara neden olabiliyor.
Sıcak bir duş alın
Sıcak duş burundaki salgıları hafifleterek öksürüğü azaltmaya yardımcı oluyor. Sıcak banyodaki buhar ayrıca alerji ve astımdan kaynaklanan öksürüğe de iyi geliyor.
Öksürüğün süresi önemli!
Çoğumuz özellikle bu mevsimde üst solunum yolu enfeksiyonuna bağlı geliştiğini düşünerek bu önemli belirtiyi hafife alıp, doktora başvurmakta gecikebiliyoruz. Oysa savunma sisteminin önemli bir mekanizması olan öksürük, 2 haftadan uzun sürdüğünde zatürree, KOAH ve gırtlak ya da akciğer kanserinin habercisi olabiliyor. Bu nedenle öksürük yakınmasında bir hekime başvurmak yaşamsal önem taşıyor.
Kaynak:
