Kök sebzeler yerin altında gelişirken zengin topraktan bol miktarda vitamin ve minerali, bitkinin yaprakları aracılığıyla da güneş ışığından önemli besleyici maddeleri depolamış, besin değeri ve lif miktarı yüksek sebzelerdir. Özellikle kompleks B vitamini grubu ve C vitamini, beta karoten ve mineraller açısından zengindirler. Antioksidan değerleri yüksektir, pek çok farklı iyileştirici etkiye sahiptirler.
Görüntüleri yüzünden genellikle çekici gelmezler, kalın, tuhaf görünüşlü kabukları vardır, uzaydan gelmiş gibi görünürler. Kirli, biçimsiz görünüşleriyle, nasıl yeneceğini bilemediğimizden ve parlak kırmızı bir domatesin çekiciliğine sahip olmadıklarından hakettikleri ilgiyi görmezler. Acımsı ve topraksı tatları olduğundan ve nasıl tüketileceği bilinmediğinden pek sevilmezler. Ama besleyici değerleri çok yüksek olduğundan doğru tariflerle sofranızda daha sık yer vermenizi tavsiye ederiz.
Kök sebzeler kompleks karbonhidratlar açısından zengindir, vücuda enerji verir ve tüm fonksiyonların düzgün şekilde çalışmasını sağlarlar. Lif ve besleyici maddeleri bol miktarda içerirler, kalori ve yağ miktarları düşüktür. C vitamini, beta karoten, potasyum, fosfor, magnezyum ve demir içerirler. Fiziksel sağlığınızın yanı sıra zihinsel sağlığı da desteklerler, bunu içerdikleri yüksek oranda antioksidanlara borçludurlar. Fiziksel, duygusal ve zihinsel olarak hasta hissetmenize neden olan zararlı serbest radikalleri ve toksinleri vücuttan atarlar. Kök sebzeler istenmeyen kilolardan kurtulmaya yardımcıdır. Besleyici ve bol miktarda çözünebilir lif içerdiklerinden abur cubur isteğini keserler. Lifler aynı zamanda sindirim sistemini çalıştırır ve temizler, enerji seviyenizi arttırırlar. Glisemik indeksleri düşüktür, kandaki şeker seviyesini dengeleyerek tok tutar. Uygun şekilde tüketildiğinde kilo vermeye yardımcı olacaklardır.
Patates dünyada en çok üretilen sebzedir. Kızartılmadığı veya aşırı yağ ile tüketilmediği sürece oldukça besleyici bir gıdadır. Antioksidanlar, B6 ve C vitamini, potasyum, manganez, fosfor, niasin, bakır ve pantotenik asit içerir. Taze patates muz, ıspanak veya brokoliden daha fazla potasyum içerir, C vitamini ve lif yönünen oldukça zengindir. Kabuklarını fırça yardımıyla iyice temizleyerek fırına verdiğinizde besin değerlerini en iyi şekilde koruyacaktır.
Havuç genel olarak turuncu rengiyle tanınır, ama beyaz, sarı, kırmızı ve mor olanları da vardır. Glokom ve kataraktı önlemek de dahil olmak üzere genel göz sağlığına koruyucu etkileri vardır. Kolon kanseri ve kalp ve damar hastalıklarına iyi geldiği araştırmalarda görülmüştür. Havuç beta karoten yönünden zenginliğiyle bilinir. Kalp hastalıklarına ve belli kanser türlerine karşı koruyucu, vücudun A vitaminine dönüştürdüğü ve göz, kemik büyümesi ve diş gelişimi için önemli bir besin maddesidir. Bir kase havuç günlük A vitamini ihtiyacımızın tamamını karşılayabilir. Kompleks B grubu, C , E ve K vitaminleri, manganez ve potasyum açısından da zengindir.
Kereviz B6, C ve K vitamini, silikon, lif, folat, fosfor, potasyum, magnezyum ve manganez açısından oldukça zengindir. Kemik ve eklemleri kuvvetlendirir, sindirime faydalıdır, idrar söktürücü ve sinirleri yatıştırıcı etkilere sahiptir.
Soğan yemeklere lezzet katmanın yanı sıra kalp ve damarları güçlendirir, kemiklerin yoğunluğunu arttırır, bağ dokularını güçlendirir, iltihaplara karşı etkilidir. Antibakteriyel ve kansere karşı önleyici olduğu bilinir. Kan şekerini dengeler. Biotin, B6, B1 ve C vitamini, bakır folat, fosfor ve potasyum yönünden oldukça zengindir.
Sarımsak antibiyotik, antibakteriyel, antiviral, mantar ve iltihap karşıtıdır. Manganez ve B6 vitamini açısından çok iyi bir kaynaktır. B1, C vitamini, bakır, selenyum, fosfor ve kalsiyum da içerir. Kan şekerini ve kolestrolü düzenler, ödem söktürür, solunum sistemini rahatlatır ve yaşlanmayı geciktirici etkilere sahiptir.
Pancar antioksidan, toksinlerden arındırıcı ve iltihaplanma karşıtı etkilere sahiptir. Sinir sistemi ve göz sağlığını güçlendirir, kalp hastalıklarına ve kansere karşı koruyucu etkileri vardır. İçerisindeki lifler sindirim sistemine çok faydalıdır. Pancar suyu vücudun oksijen kullanım potansiyelini arttırarak fiziksel performansı yükseltir, kan basıncını düşürür. Pancar doğum kusurlarını önlemede büyük önem taşıyan folat yönünden zengindir. Manganez, potasyum, bakır, magnezyum, fosfor, B6 ve C vitamini ve demir de içerir.
Zencefil doğal bir antibiyotiktir, iltihap önleyici, toksinlerden arındırıcı etkileri vardır. Tatlı, baharatlı ve kremamsı aromasıyla pek çok yemeğe egzotik bir tat katar. Krom, magnezyum ve çinko içerir, kan damarlarını destekler, ateşe ve terlemelere karşı kullanılır. Hamileliğe bağlı sabah bulantılarını ve yolculukta yaşanan mide bulantılarına iyi gelir. Ağrı, öksürük, nezle ve gribi önlemeye yardımcıdır, bağışıklığı güçlendirir. Sindirimi destekleyerek gıdaların emilimini arttırır, karın ağrısını önler. Kolon ve rahim kanserine neden olan hücrelerin gelişimini yavaşlatabildiği görülmüştür.
Zerdeçal magnezyum, demir ve sağlıklı yağ asitleri açısından zengindir. Kanser önleyici, Alzheimer’a karşı koruyucu etkileri vardır. Kolestrole olumlu etki yaparak kalp krizi ve felç riskini azaltır. Nezle ve griple savaşır, yağların sindirimi hızlandırarak kilo kontrolüne yardımcı olur. Kan şekerini düzenler.
Turp C vitamini açısından çok zengindir. Bir kase beyaz turp günlük C vitamini ihtiyacınızın üçte birini karşılayabilir. C vitamini vücudun demir emilimini arttırır, güçlü bir antioksidandır ve kemik ve kıkırdaklar için önem taşıyan kolajen üretimine yardımcıdır. Turp çeşitleri tok tutar, sindirim sistemini harekete geçirir. Hamilelik öncesinde ve hamileliğin ilk aylarında büyük önem taşıyan folat bakımından iyi bir kaynaktır. Potasyum, demir ve fosfor da içerir.
Şalgam beta karoten, C vitamini, çinko ve lif deposudur. Bağışıklık ve sindirim sistemini güçlendirir, hazımsızlık, kolon kanseri ve tip 2 diyabet riskini azaltır.
