Chia tohumu, geçmişi Maya ve Aztek kültürlerine dayanan, Meksika’da yetişen Salvia hispanica adlı bir çöl bitkisinin tohumudur. Chia kelimesi güç anlamına gelir, eski kültürlerden beri bu küçük tohumların enerjiyi arttırmak için kullandığı biliniyor. Sağlıklı Omega-3 yağ asitleri, karbonhidrat, protein, kalsiyum, lif ve antioksidanlar yönünden zengin Chia tohumu konusunda haksız da değiller.
Günümüzde sağlıklı beslenmeye dikkat edenlerin ve sporcuların sıklıkla tükettiği Chia tohumunun özelliklerini gelin daha yakından inceleyelim:
Chia tohumu işlenmemiş, tam tahıllı bir gıdadır, keten tohumunun aksine öğütülmeden tohum halinde tüketildiğinde iyi bir şekilde sindirilir. Yaklaşık 2 yemek kaşığı Chia tohumu 139 kalori, 4 gr protein, 9 gram yağ, 12 gr karbonhidrat ve 11 gr lif içerir.
Chia tohumları çoklu doymamış yağlar yönünden zengindir, özellikle de Omega-3 yağ asitleri yönünden en zengin bitkisel kaynaklardandır. Omega-3 vücutta inflamasyonu azaltabilir, zihinsel performansı arttırır ve yüksek kolestrolü düşürücü etkisi vardır.
Lif yönünden zengin beslenme vücutta anti-inflamatuar etki yaratır, kolestrolü düşürür ve sindirim sistemi fonksiyonlarını düzenler. 2 yemek kaşığı Chia tohumu ise günlük lif ihtiyacımızın neredeyse üçte birini karşılayabilir, bu yüzden fazla kalori almadan lif alımınızı arttırmak için çok iyi bir tercihtir.
Protein ve lif yönünden zengin, su ve süt gibi sıvılarla karıştığında jel formunu alan Chia tohumu daha çabuk tokluk hissetmemizi sağlayabilir. Sıvılarla karıştırıldığında hacmi 12 katına çıkar, böylece daha az miktarda tüketerek daha kısa sürede tokluk hissi verir ve iştahı kontrol altına alır.
Serbest radikallerin zararlı etkilerine, yaşlanmaya ve kansere karşı vücudumuzu koruyan antioksidanlar yönünden de zengindir Chia tohumu. Yabanmersini kadar etkili yüksek antioksidan içeriği chia tohumunun raf ömürünü de uzatır.
İçeriğindeki minerallerden Kalsiyum kemik ve dişleri güçlendirir;, Manganez ile kemik sağlığını destekler ve vücudun biotin ve tiamin sindirmesine yardımcı olur; Fosfor da sağlıklı diş ve kemikler için önemlidir ve proteini sentezleyerek doku oluşumu ve tamirinde görev alır. Triptofan adlı aminoasit içeriği ile iştahı, uykuyu ve ruh halinizi dengeler.
Yoğun ve baskın bir tadı olmadığından yemeklere ve içeceklere rahatlıkla eklenebilir. Genellikle kahvaltılık gevreklere, soslara, sebzelere, pilavlara, yoğurt içerisine, hamur işlerine eklenir. Kuru chia tohumları salatalara veya çorbalara serpilebilir, susam gibi kullanabilirsiniz. Chia tohumlarını suda bekleterek yumuşatabilir, limonata ve smoothie gibi içeceklere besleyicilik katabilirsiniz. Sütte bekleterek ve az miktarda bal ekleyerek puding benzeri bir tatlı elde edebilirsiniz. tadı olmadığından eklediginiz yemeğin aromasını bozmaz. Bir kaşık chia tohumunu 3 kaşık su ile iyice karıştırıp 15 dakika beklettiğimizde hamurişi tariflerinde yumurta yerine de kullanılabilen bir malzeme elde edebilirsiniz.
Öğünlerinizin içine ekleyerek günde yaklaşık 40 gr Chia tohumu tüketmeniz tavsiye ediliyor. Gluten veya tahıl içermediğiden glutensiz beslenmesi gerekenler tüketebilir. Susam ve hardal tohumu gibi gıdalara alerjiniz varsa, yüksek tansiyon ilaci veya kan incelticiler kullanıyorsanız, tüketmeden önce doktorunuza danışmalısınız.
Tüm diğer gıdalarda olduğu gibi sadece beslenmenize Chia tohumu ekleyerek mucizevi şekilde enerjik olmayı veya zayıflamayı beklememelisiniz. Eğer sağlıklı bir vücuda sahip olmak istiyorsanız, malesef bunun için tek başına büyük etki yaratan bir tohum veya yiyecek yoktur. Kilo vermek için sağlıklı bir diyete ve daha fazla fiziksel aktiviteye ihtiyacınız olduğunu asla unutmayın ve sadece belli bir besini tüketerek mucizeler beklemeyin.
Kaynaklar:
http://www.huffingtonpost.ca/2013/06/03/chia-seed-benefits-_n_3379831.html
http://www.webmd.com/diet/truth-about-chia?page=1
