Asma yapraklarının arasında salınan lezzetli üzümlere kim hayır diyebilir? Kolay taşınabilirliği, dokusu, aroması ve çeşitliliği ile üzüm tüm dünyada sevilen bir meyvedir. Her yıl çoğunluğu şarap yapımında kullanılmak üzere yaklaşık 72 milyon ton üzüm yetiştirilir.
Üzümün anavatanı Anadolu ve Kafkasya’yı içine alan, Küçük Asya adı verilen bölgedir. Yapılan arkeolojik kazılarda Anadolu’da bağcılık kültürünün binlerce yıl önceye dayandığı saptanmıştır. Hititler zamanında bağcılığın oldukça gelişmiş olduğu, asma ve şarabın gündelik hayattan dini merasimlere büyük önem taşıdığı görülmüştür. Üzüm ve şarabı tanrılarına adak olarak sunuyorlardı. Anadolu uygarlıklarının tümünde üzüm ve şarap ticarette ve halkın geçim kaynağı olarak büyük rol oynamıştır.
Bir porsiyon üzümde yaklaşık 100 kalori bulunur. Bol miktarda suyun yanı sıra lif, potasyum, C ve K vitaminleri içerir. Sağlığa faydaları saymakla bitmez. Asma oldukça verimli bir bitkidir. Meyvesinin etli kısmı ve kabuğu, çekirdeği ve yaprakları ilaç yapımında kullanılır. Serbest radikallerin oluşumunu engellemeye yardımcı, pek çok kronik hastalığa karşı koruyucu, göz sağlığına ve cilde faydalı güçlü antioksidan etkileri olan çeşitli flavanoidler içerir. Bu flavonoidler kan damarlarını rahatlatır, koroner kalp hastalıklarını riskini azaltır, varisli damarları, hemoroidleri, damar tıkanıklığını, yüksek tansiyon, ameliyat veya yaralanma sonrası şişlikleri, kalp krizi ve felci önlemek için kullanılır. Üzümün rengi koyulaştıkça antioksidan içeriği de artar.
Üzüm polifenol adı verilen kansere karşı koruyucu güçlü antioksidan içeriğiyle özellikle yemek borusu, ağız, akciğer, gırtlak, endometriyal, pankreas, prostat ve kolon kanserlerine karşı koruyucu etkiye sahiptir.
Üzümde bulunan lif ve potasyum kalp sağlığını destekler. Günlük potasyum ihtiyacınızı düzenli olarak karşılayıp, sodyum tüketiminizi düşürürseniz kalp ve damar hastalıkları riskini azaltabilirsiniz. Düzenli potasyum alımı aynı zamanda felç riskini azaltır, kas kaybını önler, kemiklerdeki mineral yoğunluğunu korur ve böbrek taşı oluşumunu engellemeye yardımcıdır. Potasyum eksikliği yüksek tansiyona yol açabilir ama aşırı potasyum alımı da böbrek rahatsızlığı olanlar için tehlikeli olabilir, vücudunuzun ihtiyaç duyduğu ve doktorunuzun önerdiği miktarda potasyum tüketmelisiniz.
Karpuz, kavun ve üzüm gibi su içeriği yüksek gıdalar tüketmek vücudunuzun susuz kalmasını engeller ve sindirim sisteminizin düzenli çalışmasını sağlar. Aynı zamanda lif de içerdiğinden kabızlık ve hazımsızlık gibi sorunlara karşı oldukça iyi gelir. Yüksek su içeriği ile yaz sıcaklarında serinleticidir. Sulu meyvelerin bir diğer ortak özelliği de az kalorili olup, besleyiciliklerinin yüksek oluşudur.
Üzüm çekirdekleri diyabet kaynaklı sağlık sorunları, özellikle sinir ve göz rahatsızlıkları, yaraların iyileşmesini hızlandırma, diş çürümesini engelleme, yaşa bağlı bir göz hastalığı olan sarı nokta, gece görüşünde kayıp, karaciğer rahatsızlıkları ve saman nezlesine karşı ve kanseri önleyici olarak kullanılır. Kuru üzüm öksürüğe karşı etkilidir.
Asma yaprağının ise inflamasyonu azaltmaya ve kanamaları durdurmaya yardımcı etkisi vardır. Asma yaprağı dokuları birbirine çekerek kanamayı ve ishali durdurmaya yardımcı olur. Bu özellikler de en yüksek kırmızımsı yapraklarda görülür. Asma yaprakları dikkat eksikliği bozukluğu, kronik yorgunluk sendromu, şiddetli regl dönemleri, rahim kanaması ve ağızdaki aftöz ülserlere karşı da kullanılır.
Yeşil, kırmızı, sarı, pembe ve mor tonlarında bulunabilen üzüm kuru ve yaş tüketilmesinin yanında, pestil, lokum, bulama gibi farklı şekillerde de değerlendirilir. Şaraptan sirkeye, pekmezden reçele pek çok ürünün ana malzemesidir.
Pekmezden şaraba çok çeşitli şekilde tüketebilirsiniz ama en sağlıklısı tabi ki taze taze olarak tüketmektir. Üzüm tüketiminizi arttırmak için taneleri ikiye dilimleyip salatalarınıza katabilir, meyve salataları hazırlayabilir, veya iyice soğutup sıcak günlerde dondurma niyetine atıştırabilirsiniz. Şarap içiyorsanız da kadınlarda günde bir, erkeklerde iki bardağı geçmeyecek şekilde tüketilmesi tavsiye ediliyor.
Kaynaklar:
http://www.webmd.com/vitamins-supplements/ingredientmono-472-grape.aspx?activeingredientid=472&activeingredientname=grape
http://www.medicalnewstoday.com/articles/271156.php
