Sağlıklı yemek pişirmek için kullanacağımız kapları doğru seçmeniz gerekir. Peki, hangi kaplar sağlıklı yemek pişirmek için uygundur?
Yemek hazırlamada kullanılan tencere ve tavalar genelde alüminyum, bakır, çelik, teflon, cam ve son zamanlarda seramik ve granit malzemelerden imal edilir. İşte bu çeşitlilik içerisinden bize düşen mutfakta kullanacağımız kapları seçerken doğru tercihler yapmaktır. Özellikle hangi malzeme ne kadar sağlıklı, hangi tencereyi nasıl kullanmak gerekiyor bunun bilincinde olmak gerekir.
BAKIR KAPLARDA PİŞEN YEMEKLERE DİKKAT! Geçmişten günümüze kapların serüvenine bakacak olursak, mutfaklarımızın ilk gözdeleri ısı iletkenliği bir hayli yüksek olan, bakır malzemeden yapılan tencere ve tavalardı. Fakat bakır kaplarda pişen ve bekletilen gıdalara kurşun gibi kimyasal içerikli maddeler karıştığı için gıda zehirlenmelerine sebebiyet verir. Bakırın besine geçişini engellemek için kalaylama işlemi uygulansa bile, kalayı dökülen tencerelerin sağlığımız için oluşturduğu tehditler herkes tarafından kabul edilmiş olup bu tencerelerin kullanımı her geçen gün azalmaktadır.
ALÜMİNYUM TENCERELER RAFLARDAN KALDIRILMALI
Alüminyum kaplarda veya alüminyum folyo kullanılarak pişirilen yiyeceklere yüksek miktarda alüminyum geçer. Asitli besinlerle temasta geçiş daha fazla olur ve bu durum vücutta alüminyum birikmesine, Alzheimer gibi nörolojik bozukluklara neden olur. Besinlerdeki alüminyumun artması, vücudumuz için çok gerekli olan kalsiyum, demir, fosfor, magnezyum gibi minerallerin yararlılığını azaltarak; anemi, kemik erimesi ve zeka geriliğine hatta kansere dahi neden olabilir. Bu sebeple bir zamanlar herkesin mutfağında yer alan alüminyum tencereler artık raflardan kaldırılmalıdır.
ÇELİK TENCERELER GÜVENLE KULLANILABİLİR
Nemli bırakıldıklarında paslanma özelliği gösteren, bunu engellemek için de çeliğe nikel eklenerek paslanmaz özelliği kazandırılan çelik tencereler, bugün hala mutfaklarımızda yer almakta. Paslanmaz çelikten yapılmış pişirme kaplarının ısıyı iletmesi geç olsa da bu kaplar, yiyeceklerde toksik etki yaratmaması ve sağlıklı pişirme yöntemlerine uygunluğu ile tercih edilir. Çelik kaplar, aşınmaya ve oksidasyona son derece dayanıklı olduklarından yiyeceklerin sağlıklı bir şekilde saklanabilmesi adına güvenle kullanılabilir.
AŞINAN YA DA ÇİZİLEN TEFLON TAVALAR DEĞİŞTİRİLMELİ
Yapışmaz özelliğiyle bir dönemin çığır açan buluşu olarak kabul edilen teflon kaplamalı tencerelerin kullanımı ise ekstra özen gerektirir. Yanlış kullanım nedeniyle çizilmiş ve aşınmış teflon tavalar ve tencereler, zararlı kimyasalların besinlere geçişine neden olur. Teflonun zararlı etkilerini en aza indirmek için aşınan ya da çizilen teflon malzemelerin en kısa zamanda yenileri ile değiştirilmeleri gerekir.
CAM KAPLAR SAKLAMA AMAÇLI DA RAHATLIKLA KULLANILABİLİR
Cam kaplar sağlıklı pişirme ve saklama koşullarını bizlere sunar. Bazı cam kaplar ani ısı değişikliklerinden etkilenir ve kırılırlar. Ancak son yıllarda yüksek ısıya dayanıklı camların yapımı, bu kapların fırın kabı olarak da kullanılmasını sağlar. Cam malzemeler gözeneksiz oluşları, asit ve alkaliden etkilenmeyen özellikleriyle saklama kabı olarak da rahatlıkla kullanılabilir. Bu nedenle cam kapları, sağlık açısından en güvenilir gruba dahil edebiliriz; fakat bu kapların ani ısı değişimlerinde kırılma, çatlama ve yiyeceklerin yüzeye yapışma gibi risklerinin olduğu unutulmamalıdır.
SERAMİK KAPLI TENCERE VE TAVALAR DA SAĞLIKLIDIR
Son zamanlarda doğal malzemeye yönelimin yaygınlaşmasıyla, seramik kaplı tencere ve tavalar da tercih edilmektedir. Doğal minerallerden üretilen ve içeriğinde kanserojen maddeler bulunmayan kaplar, yapışmaz özellikte oldukları ve çizilme olsa dahi sağlığa zararlı madde içermedikleri için sağlıklı pişirme materyalleri arasında yer alabilir.
DÖKÜM KAPLAR ET YEMEKLERİNİN BİR NUMARALI TERCİHİ
Yavaş ve uzun süreli pişirme gerektiren yemekler için döküm malzemeden yapılan kaplar da tercihimiz olabilir. Döküm tencere ve tavalar ısıyı tüm yüzeye eşit dağıtmasıyla sıcaklığı uzun süre muhafaza eder. Yemeğin pişme esnasında oluşan su zerrecikleri döküm kapak altında hapsolup tatların yemeğinize iyice işlemesini sağlar. Bu özelliğiyle döküm tencereler sulu pişirme yöntemlerinin tercih edilebileceği et yemeklerinde seçimimiz olabilir.
GRANİT TAVA VE TENCERELER KİMYASAL MALZEME İÇERMEZ
Kapların zamandaki serüveninde son nokta ise dünya mutfaklarından ülkemize gelen granit malzemeden yapılan tava ve tencerelerdir. Bu kaplar, taban ısısını her yere eşit olarak yayması ve ısıyı muhafaza etmesi gibi cazip özellikleri ile sağlıklı sunumlar yapmamız adına tercih sebebi olabilir. Üretimde kullanılan malzemenin doğal olması ve kimyasal malzeme ihtiva etmemesi sağlıklı pişirmede en önemli esastır.
Diyetisyen Hüsniye Rakipoğlu
Kaynak:
