Annals of Internal Medicine isimli tıp dergisinde yayınlanan üç araştırmaya göre vitamin ve mineral destekleri kalp hastalıkları, kanser ve ölümleri önlemediği gibi zararlı bile olabiliyor. İlk araştırmada, 400 binden fazla insanın katıldığı daha önce yapılan 24 araştırmanın meta-analizinde multivitamin ve plasebo alan gruplar arasında kalp-damar hastalıkları, kanser ve ölümler bakımından bir fark bulunmadığı gibi, sigara içen ve beta-karoten veya E vitamini kullananlarda kanser riski yüksek bulundu (1). İkinci araştırmada, Physicians’ Health Study II kapsamındaki 65 yaşın üzerinde olan 5.947 erkek doktor 1997-2011 tarihleri arasında bir gruba multivitamin bir gruba ise plasebo verilerek beyin faaliyetleri bakımından takip edildi (2).
12 sene sonunda her iki grup arasında beyin faaliyetleri bakımından bir fark tespit edilmedi. Üçüncü araştırmada en azından 6 hafta önce kalp krizi geçirmiş olan 50 yaşın üzerindeki 1.708 hasta iki gruba ayrılarak bir gruba içinde 28 adet vitamin ve mineral diğerine ise plasebo verildi (3). 5 sene sonunda yüksek dozda multivitamin ve multimineral alan hastalar ile plasebo verilen hastalar arasında kalp krizi, felç ve ölüm bakımından bir fark bulunmadı.
Aynı dergide bu araştırmaları yorumlayan ve “Vitamin ve mineral desteklerine boş yere para harcamayın” başlığını taşıyan makalede şu görüşlere yer veriliyor (4): “Bugüne kadar yapılan araştırmalar, vitamin ve mineral desteklerinin kronik hastalıkları ve ölümleri önlemediğini hatta zararları olabileceğini gösteriyor.
Beta-karoten ve E vitamini ve muhtemelen de A vitamini alanlarda ölümlerin daha fazla olduğu da görülüyor ama bir taraftan da USA’ da multivitamin kullanımı her sene artıyor. Günümüzde erişkinlerin yarısı bu tür destekleyici ilaçları kullanıyor.
Amerikalar vitamin, mineral ve benzeri ürünleri için senede 30 milyar dolara yakın para harcıyorlar.”
Gelelim neticeye
Son senelerde adeta bir “vitamin çılgınlığı” yaşanıyor; insanlar sağlıklı olalım, gençleşelim, hastalıklardan korunalım diye “avuç avuç” ilaç içiyor. Vitaminler elbette sağlıklı bir hayat sürmemiz için “olmazsa olmaz” maddeler ama normal beslenen bir insanın bunların hiç birini alması bırakın faydalı olmayı aksine pek çok sağlık problemini de beraberinde getirir.
Vitamin ve mineraller ancak bazı hastalıklarda ve eksiklik durumlarında kullanılabilir. Türkiye gibi her mevsime mahsus sebze, meyve ve yeşillikler bulunan; hayvani ürünlerin yeterli olduğu bir memlekette sağlıklı insanların “vitamin hapı içmeleri” parayı sokağa atmaktan farklı bir şey değil.
