Harvard’ lı uzmanlar tarafından yapılan yeni bir araştırma, sabah kahvaltısı yapmayanlarda kalp krizi ve kalp hastalıkları riskinin düzenli olarak kahvaltı yapanlara göre yüzde 27 daha fazla olduğunu ortaya koydu. Araştırmada, küçük bir grupta kalp hastalıkları riskinin gecenin ilerleyen saatlerinde veya yatmadan önce bir şeyler atıştıranlarda yüzde 55 daha yüksek olduğu da tespit edildi.
Circulation isimli tıp dergisinde yayınlanan araştırma, kalp hastalığı ve kanser olmayan 45-82 yaşlar arasındaki 26 bin 902 sağlık çalışanının 1992 senesinden itibaren 16 sene takip edilmeleriyle gerçekleştirildi (1). Bu kişilerin yüzde 13’ ü düzenli olarak kahvaltı etmediklerini bildirdi. Bu süre içinde 1.527 kişinin ölümle sonlanan veya sonlanmayan kalp krizi geçirdikleri belirlendi; bunların 171’ i düzenli olarak kahvaltı etmeyen kişilerdi.
Kahvaltı yapmayanların yüzde 7’ den fazlası kalp krizi geçirirken, bu oran düzenli kahvaltı yapanlar için yüzde 6 kadardı ki bu da “kalp krizi riskinin kahvaltıyı atlayanlarda yüzde 27 fazla olması” manasına geliyor. Araştırmaya göre, kahvaltı yapmayanların çoğu bekâr, sigara tiryakisi olan, tam gün çalışan, daha fazla alkol tüketen, daha genç ve daha az hareket eden kişilerdi.
Bu faktörlerden alkol ve sigara tüketimi, vücut kitle endeksi, düzenli doktor kontrolü, diyetin kalitesi, televizyon seyretme, aktivite düzeyi ve uyku alışkanlıkları dikkate alındığında kahvaltıyı atlama ile kalp hastalıkları arasındaki ilişkinin azaldığı ama tamamen de ortadan kalkmadığı görüldü.
Öğün sayısı ile kalp hastalıkları arasında bir korelasyon da bulunmadı.
Kahvaltı tavsiyesi yapılabilir
Araştırmacılar vardıkları sonucu şu şekilde ifade ediyorlar:
“Bu, ileriye dönük büyük çalışmada orta yaşlı sağlık profesyoneli erkeklerde kahvaltı yapmanın koroner kalp hastalığı riskini azalttığını gördük. Araştırmamız, yeme alışkanlıkları ile koroner kalp hastalıkları arasındaki ilişkiyi değerlendiren ilk çalışma idi ve ikisi arasında çok kuvvetli olmamakla beraber istatistiki bakımdan anlamlı bir ilişki belirledik; çalışmanın tekrarlanarak bu ilişkinin doğrulanması gerekir.
Kadınlarda ve diğer etno-kültürel gruplarda da tekrarlandığında bu çalışmanın bulguları doktorların koroner kalp hastalıklarını önlemek ve daha sağlıklı olmak içinkahvaltı etmeleri tavsiyesinde bulunması için bir delil olacaktır.
Kahvaltı kalp krizini neden önlüyor?
Araştırmanın uzmanlarından Leah Cahill şunları söylüyor (2):
“Kahvaltı yapmamak kalp hastalıklarının ortaya çıkmasını kolaylaştıran bazı risk faktörlerine sebep olabilir. Uzun süreli açlık küçük ve büyük tansiyonu artırabilir; kanda ensülin, trigliserit, serbest yağ asitleri, LDL-kolesterol seviyeleri yükselirken HDL-kolesterol azalabilir ki bunların tümü de ders kitaplarında kalp krizi için bildirilen önemli risk faktörleridir.
Aç kalma vücut için stres durumu yaratır ve sabah kalkınca kahvaltı yapılmazsa yani açlık kırılmazsa (İngilizce “breakfast” break: kırma fast: aç) gece boyunca da bir şey yenmediği için açlık süresi uzar, bu da stresi daha da artırır. Bunların sonucunda da zamanla ensülin direnci, kolesterol ve tansiyon yüksekliği gibi kalp hastalıklarına sebep olan risk faktörleri gelişir. Kahvaltı ile açlığın kırılması kalp hastalıklarına karşı koruyor. Vücudumuzun kolesterol, ensülin seviyelerini ve kan basıncını sağlıklı seviyelerde tutabilmesi için düzenli olarak beslenilmesi gerekiyor.
Kahvaltı ile açlığın yarattığı stres ortadan kalkıyor ve/veya metabolizma yeniden ayarlanıyor.”
Araştırmanın eksik tarafları da var
Bu çok emek sarf edilmiş olan araştırmanın pek çok kusuru var. Hepsini sayıp da arkadaşların moralini bozmak, çalışmayı değersiz gibi göstermek istemem ama bir hususu vurgulamadan geçmek de olmaz. Kahvaltıda ne yendiği sorulmamış; bu, kahvaltı kadar hatta ondan da mühim bir husus.
Salam, sosis, reçel, bal, beyaz ekmek, poğaça veya hazır paketlenmiş kahvaltılıkları yiyenler hiç kahvaltı etmeseler daha doğru bir iş yapmış olurlar.
Can boğazdan hem gelir hem gider
Sağlıklı yaşamak hastalıklardan korunmak için hayat tarzımızın özellikle de beslenmenin büyük önemi var. Yiyip içtiklerimizin kalitesi ve miktarı kadar “zamanlaması” da dikkat edilmesi gerekiyor. Bu araştırmaya dayanarak söylemiyorum “iyi bir kahvaltı” sağlıklı olmanın anahtarlarından biri.
Kahvaltı kadar ne yenip içildiği, kalitesi ve miktarı da mühim; yumurta, peynir, zeytin, tereyağı, mevsimine göre yeşillikler (maydanoz, tere, nane vb) ve ceviz, fındık, badem soframızda mutlaka bulunmalı. İki dilim tam tahıl ekmeği yenebilir, birkaç bardak çay veya ıhlamur içilebilir; parası olan Kayseri usulü sucuk ve pastırmadan da tadabilir.
Gelelim neticeye
BİR: Teorilerimi doğrulamak için canla başla çalışan Amerikalı arkadaşlara tekrar teşekkürler. Allah razı olsun gene epeyce emek vermişler, yorulmuşlar.
İKİ: Pek çok ciddi yan etkisi de olan kolesterol ilaçlarının kalp krizini önlemedeki etkinliği yüzde 30 olduğuna göre, bu ilaçların ne kadar “dandik” olduğu da bir kere daha ispatlanmış oluyor.
ÜÇ: Çocuklarımıza “Türk işi” yani “adam gibi kahvaltı etmeyi” mutlaka öğretelim.
Kaynaklar:
- http://circ.ahajournals.org/content/128/4/337.full
- http://www.forbes.com/sites/alicegwalton/2013/07/23/why-is-skipping-breakfast-so-bad-for-our-heart-health/
- http://www.ahmetrasimkucukusta.com/2013/07/24/yazilar/tip-yazilari/beslenme/kahvalti-kalp-krizini-onluyor/
