Aşure sadece çok sevilen bir tatlı değildir; paylaşmanın, dayanışmanın, birlikte olmanın, hayata şükretmenin ve bereketin simgesidir. Belki de bu nedenlerle unutulup gitmemiş, yüzyıllardır sevilerek mutfaklarda pişirilip etraftakilere dağıtılmaya devam edilmiştir.
Bu yıl Aşure günü 3 Kasım Perşembe gününe denk gelmektedir.
İnanışa göre Hicri takvimde Muharrem ayının onuncu günü Nuh peygamber Büyük Tufan’dan sonra ilk kez karaya ayak bastığında, elindeki son yiyeceklerle bu tatlıyı yapmıştır. Aşure arapçada on, onuncu anlamına gelir, 10. günde yapılmasının yanı sıra içerisinde bir araya gelip muhteşem bir lezzet oluşturan, fakat bir birinden farklı çok çeşitte malzemeye de işaret eder.
Ermeni ve Rum kültüründe de yer alan bir tatlıdır Aşure. Ermeniler 6 Ocak’ta Noel kutlamalarında Anuş Abur hazırlar, Rumlar ise buğday, kuru üzüm ve bal ile yapılan benzer ama kuru bir tatlı olan Koliva’yı kutsal günlerde ve ölenlerin ardından kilise ve mezarlıklarda dağıtır.
Alevilikte ise Hz. Hüseyin’in öldürüldüğü günde aşure pişirilmesi ile aşurenin hayvansal ürün içermemesi birbiriyle ilişkilendirilir, şiddete karşı bir hareket olarak görülür. Aşure ayı olarak da bilinen Muharrem ayında 12 gün boyunca et tüketmeden bir çeşit oruç tutulur ve yemek için de olsa her türlü canlıyı öldürmenin şiddetinden uzaklaşıp nefislerini terbiye ederler.
Özellikle kış aylarında içeriğindeki çok çeşitli besleyici madde sayesinde enerji veren ve vücut direncini arttıran, dolayısıyla en faydalı tatlılardan biridir. Aşurelik buğdayın B grubu kompleks vitamin içeriği yüksektir, beyin yorgunluğuna ve sinir hastalıklarına karşı faydalıdır. Aşure baklagiller açısından zengin olduğundan protein ihtiyacımızı da karşılar. Fasülye amino asitler açısından zengindir. Bu malzemelerin lif miktarı da yüksektir, böylece sindirim sistemini harekete geçirir, hazımsızlığa iyi gelir. İçerisine eklenen taze ve kuru meyveler Aşure’ye lezzetini verdiği gibi lif ve vitamin deposudur, bağışıklık sistemimizi güçlendirirler. Kuru meyveler kalsiyum içerir, süslerken kullanılan fındık, badem benzeri yemişler Omega-3 yağ asidi, B grubu ve E vitaminleri, demir ve kalsiyum içerir, kalp hastalıklarına karşı etkilidirler.
Çok miktarda faydalı besin maddesi içerse de, kalorisi çok yüksek bir tatlıdır Aşure. Kilonuzu korumak istiyorsanız ve Aşure’den vazgeçemiyorsanız günde bir kaseyi öğlen veya akşam yemeği yerine tüketebilirsiniz.
Malzemeler:
2 çay fincanı aşurelik buğday
4 lt. su
1 çay fincanı kuru fasulye
2 kahve fincanı nohut
8 adet kestane
8 adet kuru incir
8 adet kuru kayısı
1 kahve fincanı çekirdeksiz kuru üzüm
1 kahve fincanı dolmalık fıstık
3 çay fincanı tepeleme şeker
3-4 çorba kaşığı gülsuyu
1 çay fincanı ceviz, fındık veya fıstık
1 adet nar
Yapılışı:
Kuru fasulye, nohut ve kestaneyi akşamdan ıslatın ve ayrı ayrı ağır ateşte haşlayın. Ağır ateşte kaynatılmaları ve baklagillerin iyi pişmiş olmasına özen gösterin.
Aşurelik buğdayı da akşamdan ıslatıp, 4 litre su ile iyice pişinceye kadar ağır ağır kaynatın. Taşmaması için buğday tenceresinin kapağını açık bırakın ve dibinin tutmaması için sürekli karıştırmaya dikkat edin. Haşlarken tencerelerdeki su azalırsa eklemek üzere hazırda kaynamış su bulundurun.
Haşlanmış nohut ve kestanelerin kabuklarını çıkarıp, kestaneleri dilediğiniz büyüklükte doğrayarak, kurufasulye ile birlikte buğdaya katın.
İncir, kuru üzüm ve kayısıyı ayrı ayrı beşer dakika kaynattıktan sonra sularını süzün. İncir ve kayısıları iri iri doğrayıp üzümle beraber aşureye ekleyin. Şekeri de ekleyerek 20 dakika ağır ateşte pişirin. Az şekerli olmasını istiyorsanız şeker miktarını kendinize göre ayarlayabilir veya şeker yerine bal, pekmez gibi malzemeler kullanabilirsiniz.
Aşurenin kıvamı istediğinizden koyu olursa azar azar kaynar su ekleyerek ayarlayabilirsiniz. Kıvamı koyulaştırmanız gerektiğinde ise çok az miktarda buğday nişastasını 1-2 kaşık yemek gülsuyunda eriterek karışıma ekleyebilirsiniz.
Aşure tencerede ılıklaştıktan sonra gülsuyu katıp kaselere boşaltın.
Soğuduktan sonra ince ince doğranmış fındık, fıstık, ceviz ve nar taneleri ve tarçın ile süsleyerek servis yapın. Sıcakken süslemeye çalışırsanız üzeri henüz kabuk tutmadığı için malzemeler aşağı çöker.
Mevsime ve damak tadınıza göre farklı malzemeler kullanabilirsiniz: Pirinç, iç bakla, doğranmış elma, kuru elma, portakal kabuğu rendesi , limon kabuğu rendesi, kuş üzümü, üzüm, file badem, hindistan cevizi, kiraz şekerlemesi, haşhaş ve susam gibi.
Afiyet olsun!
